De WINTERKONING laat volop van zich horen in en rond het Land van Ooij. Het is een klein bruin vogeltje met een grappig recht opstaand staartje. De winterkoning is een insecteneter, die het hele jaar door aanwezig is. Het houdt zich vooral laag bij de grond op, in dicht struikgewas en in takkenhopen. Daarin maakt het mannetje meerdere nesten, waarna het vrouwtje een nest uitkiest. Zo gauw het vrouwtje haar eitjes in het nest heeft gelegd en gaat broeden, gaat het mannetje een ander vrouwtje lokken naar een van de andere nesten. De broedperiode loopt van begin april tot eind augustus. Om geen nesten te verstoren, kun je in die periode beter geen struiken snoeien of takkenhopen opruimen.
Ook in de winter kun je het mannetje horen zingen. Hij is dan nog geen vrouwtjes aan het lokken, maar zijn territorium aan het verdedigen tegen andere mannetjes.
De zang is welluidend en lijkt soms op de zang van andere vogels. Onderscheidend is echter een kort rateltje (als van een naaimachientje) dat de winterkoning altijd in zijn zang stopt. Kun je het ontdekken in het Youtube-filmpje?
Het luide zingen in de winter heeft hem misschien tot koning van de winter gemaakt. Maar er is een mooie fabel die een andere verklaring geeft:
Omdat de vogels geen koning hadden, stelde de wijze uil voor een vliegwedstrijd te houden. Alle vogels zouden meedoen. Wie het hoogste kwam had gewonnen. Alle vogels vlogen, hoger en hoger, tot ze niet meer konden. Uiteindelijk vloog alleen de adelaar nog hoog in de lucht. Maar net toen hij wilde gaan dalen om zich tot koning te laten kronen, vloog uit zijn verenkleed opeens een klein vogeltje omhoog. Het was een winterkoninkje, dat zich stiekem had verscholen in de veren van de adelaar. Hij was steeds meegelift, maar nu vloog hij op eigen kracht nog een paar meter hoger. Hij kwetterde triomfantelijk dat hij nu de winnaar was. Maar eenmaal terug op aarde riepen alle andere vogels dat hij vals had gespeeld. Hij zou alleen tot koning van de winter worden gekroond. Het winterkoninkje trok zich beschaamd terug in de struiken en besloot nooit meer zo hoog te vliegen.
Deze fabel en andere verhalen over het winterkoninkje kun je vinden in de biografie van het winterkoninkje die Stephen Moss heeft geschreven.